Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.

Prof. Dr. Majone Steketee
Bijdrage: Hoe doorbreken we de cirkel bij intergenerationele overdracht

Majone Steketee is wetenschappelijk directeur bij het Verwey-Jonker Instituut en heeft een breed inhoudelijk profiel. Zij is expert op de terreinen van jeugd(zorg), geweld in afhankelijkheidsrelaties en de geestelijke gezondheidszorg. Sinds 2016 is Majone daarnaast bijzonder hoogleraar Orthopedagogiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Vanuit die rol houdt zij zich vooral bezig met de intergenerationele overdracht van huiselijk geweld. Zij heeft veel ervaring op het doen van kwantitatief en kwalitatief onderzoek, waaronder verschillende survey onderzoeker onder jongeren en volwassenen met behulp van internetvragenlijsten. Haar expertise is gericht op huiselijk geweld en kindermishandeling, jeugd en opvoeding.

Het niet erkennen en benoemen van mishandeling kan leiden tot een trauma dat de volgende generatie beïnvloedt. Wat zijn de redenen waarom we kindermishandeling niet goed kunnen of willen herkennen? Hoe kunnen we dit verbeteren? Hoe kunnen we deze kinderen beschermen en voorkomen dat zij later dit patroon herhalen?

In deze presentatie zal het probleem van kindermishandeling vanuit verschillende perspectieven worden belicht. Eerst wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis van de aanpak van kindermishandeling. Vervolgens wordt ingegaan op waarom kindermishandeling een complex en ongemakkelijk probleem is, dat niet eenvoudig met regelgeving en beleidsvoornemens kan worden opgelost. We bespreken waarom kindermishandeling nog steeds onvoldoende wordt herkend en waarom hulp aan kinderen vaak ondergeschikt blijft aan regelgeving en bureaucratie. Tot slot zal Majone Steketee dieper ingaan op hoe professionals en wetenschappers mogelijkheden kunnen ontwikkelen om kinderen beter te beschermen en de intergenerationele overdracht van geweld te stoppen.

Dr. Anne Marsman
Bijdrage: De niet te verwaarlozen impact van verwaarlozing

Anne Marsman is psycholoog, initiatiefnemer en hoofdredacteur van het online platform Traumanet.nl en gepromoveerd op onderzoek naar de lange termijn impact van ingrijpende jeugdervaringen. Ze verzorgt regelmatig lezingen en (bij)scholingen rondom trauma en heling.

Lange tijd werd verondersteld dat psychische en emotionele verwaarlozing 'minder erg' was dan fysieke mishandeling of seksueel misbruik. Veelvuldig onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat de gevolgen van verwaarlozing echter minstens zo ingrijpend kunnen zijn voor de ontwikkeling en het welzijn van het kind. En in sommige gevallen zelfs ingrijpender. In deze lezing legt Anne Marsman uit waarom de impact van verwaarlozing niet te verwaarlozen is, welke langdurige gevolgen dit kan hebben voor de mentale en lichamelijke gezondheid, en hoe je de wonden van dat wat juist gemist is en ontbroken heeft kan helpen helen.

Dr. Renate Buisman
Bijdrage: De rol van jeugdtrauma's in het ouderschap: Een focus op preventie en het vaderschap

Renate Buisman promoveerde in 2020 aan de Universiteit Leiden op een onderzoek naar de verklarende mechanismen in de intergenerationele overdracht van kindermishandeling. Daarna verrichte ze als postdoctoraal onderzoeker bij de Vrije Universiteit van Amsterdam onderzoek naar de hormonale en gedragsmatige processen betrokken bij de transitie naar het vaderschap. Momenteel is ze Universitair Docent bij de Programmagroep Forensische Gezinspedagogiek en Jeugdhulpverlening aan de Universiteit Leiden. Haar onderzoek is gericht op de rol van jeugdtrauma en stress in het ouderschap, en vaderschap in het bijzonder. Daarnaast geeft ze onderwijs bij de masterspecialisatie Forensische Gezinspedagogiek van de opleiding Pedagogische Wetenschappen in Leiden.

In deze bijdrage komen de meest recente wetenschappelijke inzichten op het gebied van jeugdtrauma en hoe dit doorwerkt in het (beginnende) ouderschap aan bod. Specifiek zal worden ingegaan op de preventie van de intergenerationele overdracht van kindermishandeling en op het vaderschap. Zijn de uitdagingen voor vaders die belast zijn met jeugdtrauma gelijk aan die van moeders en hoe kunnen we vaders ondersteunen in het bieden van een stimulerende en veilige omgeving voor hun kinderen?

José Koster
Bijdrage: Werken met ouders bij vermoedens van kindermishandeling

José Koster is ouderschaps- en communicatiedeskundige. Zij doceert, traint en coacht (teams) beroepskrachten en studenten in het onderwijs, welzijn en zorg, in de (onderlinge-) communicatie en de omgang met ouders. Ook publiceerde zij hierover artikelen. José is mede-ontwikkelaar van de vakopleiding ‘Individuele Opvoedopstellingen’ en (Master)trainer van het programma ‘Het Begint Bij Mij’ en de interventies GIZ en M@ZL. Daarnaast is zij werkzaam als geregistreerd supervisor (LVSC) en heeft zij een praktijk voor (relatie) coaching en Individuele gezinsopstellingen in Haarlem. Zij heeft ruime ervaring en kennis over o.a. ouderschap &opvoedondersteuning; -migratie; -LVB; -detentie; en -(jeugd- ) zorg.

De ouderbegeleidende positie is een hulpmiddel dat professionals helpt om hun samenwerking met ouders in lastige situaties effectiever, beter en bewuster vorm te geven. Vooral bij vermoedens van kindermishandeling, is het essentieel om naast de ouder te staan in plaats van tegenover hen. Dit zorgt ervoor dat de ouder zich gezien en gesteund voelt, wat hun bereidheid vergroot om open te staan voor een andere werkelijkheid. José Koster legt uit hoe dit instrument kan helpen om met ouders in gesprek te gaan over vermoedens van kindermishandeling zoals verwaarlozing en zorgtekort.

Prof. Mr. Drs. Mariëlle Bruning
Bijdrage: Melden van kindermishandeling vanuit kinderrechtenperspectief

Mariëlle R. Bruning is hoogleraar Jeugdrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Zij is gespecialiseerd in kinderbescherming(smaatregelen), jeugdhulp, juridische aspecten van kindermishandeling, rechten van minderjarigen in juridische procedures, geweld tegen kinderen en internationale mensen- en kinderrechten. Zij is rechter-plaatsvervanger bij de Rechtbank Amsterdam en was van 2018-2019 namens Nederland lid van de Expert Group Responses to Violence Against Children van de Raad van Europa.

In deze bijdrage wordt ingegaan op het recht van kinderen om beschermd te worden tegen kindermishandeling zoals dat voortvloeit uit het VN-Kinderrechtenverdrag. Dit betekent onder meer dat een effectief meldsysteem voor vermoedens van kindermishandeling gegarandeerd moet worden. Maar wat omvat nu precies een effectief meldsysteem en hoe is dit in Nederland geregeld? Waar moeten melders van (vermoedens van) kindermishandeling op letten en hoe kunnen zij rekening houden met kinderrechten bij het melden van kindermishandeling? De antwoorden op deze vragen staan in deze bijdrage centraal.

Dr. Indra Boedjarath
Bijdrage: Culturele en etnische diversiteit

Indra Boedjarath heeft zich als GZ-psycholoog/psychotherapeut toegelegd op de interculturele hulpverlening. Ze is geregistreerd psychotraumaspecialist en was directeur van Mikado, het landelijk kenniscentrum interculturele zorg. Indra verzorgt regelmatig lezingen, trainingen, colleges en publicaties over interculturele hulpverlening. Zij is gepromoveerd op het onderwerp suïcide en cultuur.

Bewustzijn van culturele en etnische diversiteit is cruciaal bij de presentatie en aanpak van kindermishandeling, omdat signalen en reacties sterk kunnen variëren tussen verschillende culturen. Het is daarbij noodzakelijk om cultuursensitieve benaderingen te hanteren om effectief te kunnen werken met mishandelde kinderen en hun gezinnen. Professionals moeten zich verdiepen in culturele achtergronden en normen om misverstanden en vooroordelen te voorkomen. Open communicatie en respect voor culturele waarden bevorderen het vertrouwen en de samenwerking met gezinnen. Indra Boedjarath behandelt in deze deelsessie cultuursensitieve methoden zijn essentieel voor het verbeteren van interventies en het bieden van passende ondersteuning.

Drs. Jolande Schoonenberg
Bijdrage: Een signaal van seksueel misbruik…..luisteren, kijken en wegen

Jolande Schoonenberg is werkzaam als vertrouwensarts bij Veilig Thuis en MOC Kabouterhuis Amsterdam. Zij is voorzitter van de VVAK, de Vereniging van Vertrouwensartsen, en betrokken bij de ontwikkeling van richtlijnen over verschillende vormen van kindermishandeling, waaronder Seksueel misbruik en Pediatric Condition Falsification: kindermishandeling door falsificatie.

Signalen van seksueel misbruik variëren sterk afhankelijk van de leeftijd van het kind. Het is cruciaal om zowel de leeftijd als de ontwikkelingsfase van het kind mee te nemen bij het herkennen en interpreteren van deze signalen. Naast het luisteren naar wat kinderen vertellen, is het ook essentieel om hun onderliggende emoties en gedrag te observeren. Hoe dit in de praktijk kan worden toegepast, inclusief de belangrijke vervolgstappen, wordt uitgebreid besproken onder regie van Jolande Schoonenberg.

Drs. Guus Feron
Bijdrage: Congresmanager

Guus is opgeleid als jeugdhulpverlener en studeerde Comparative European Social Studies aan de University of North London. Op de werkvloer lag zijn hart bij het systemisch werken met (LVB-) jongeren met bijkomende psychiatrische problematiek. Hij werkte regelmatig voor het consulententeam (het huidige CCE) en heeft meer dan 20 jaar ervaring in leidinggevende- en beleidsfuncties. Hij was onder andere manager, projectleider en directeur van een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Guus is getrouwd, vader van twee kinderen en trotse grootvader van drie kleinkinderen.