Dr. Jeanet Nieuwenhuis
Bijdrage: Beeldvorming en mythes over de domeinen GGZ en VB

Jeanet is psychiater en is werkzaam bij VGGNet. VGGNet is een specialisme/ derde lijns voorziening binnen GGNet voor mensen met een licht verstandelijke beperking en complexe psychiatrie. Haar onderzoek richt zich op het voorkomen van LVB in de S-GGZ ( specialistische GGZ) geassocieerd met oa. gedwongen opname, agressie en trauma.

In de wereld van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en verstandelijk beperktenzorg (VB) zijn er veel misvattingen die de zorgverlening en het begrip ervan belemmeren. Wetgeving en financiering creëren vaak een doolhof van regels, wat tijd en geld verspilt en goede zorg vertraagt. Toch zijn er lichtpunten: inspirerende voorbeelden tonen wat mogelijk is met de juiste aanpak. Deze successen benadrukken het belang van het aanpakken van knelpunten en het bevorderen van goede zorg voor deze doelgroep. Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen op regionaal en landelijk niveau, wat hoop biedt voor een toekomst van verbeterde zorgkwaliteit en toegankelijkheid

Drs. Michiel Vermaak
Bijdrage: Gedoe en meersporen denken

Michiel Vermaak is Arts Verstandelijk Gehandicapten en is verbonden aan Novicare, een landelijke organisatie in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg. Ook is hij betrokken bij de Straatdokters in Rotterdam.

Een lichte verstandelijke uit zich in een combinatie van verschillende problemen die in de loop der tijd onderling kunnen wisselen. Het is eigenlijk altijd te herkennen aan “gedoe”. De valkuil is alleen vaak dat je je als hulpverlener gaat richten op het gedoe en niet op de oorzaak van het gedoe. Hoe kan je iemand ook op langere termijn iets beter beschermen tegen gedoe? “There comes a point where we need to stop just pulling people out of the river. We need to go upstream and find out why they’re falling in.” Desmond Tutu

Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.

Drs. Guus Feron
Bijdrage: Congresmanager

Guus is opgeleid als jeugdhulpverlener en studeerde Comparative European Social Studies aan de University of North London. Op de werkvloer lag zijn hart bij het systemisch werken met (LVB-) jongeren met bijkomende psychiatrische problematiek. Hij werkte regelmatig voor het consulententeam (het huidige CCE) en heeft meer dan 20 jaar ervaring in leidinggevende- en beleidsfuncties. Hij was onder andere manager, projectleider en directeur van een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Guus is getrouwd, vader van twee kinderen en trotse grootvader van drie kleinkinderen.

Prof. Dr. Xavier Moonen
Bijdrage: LVB waar over spreken we en wat kunnen we doen om mensen met LVB te ondersteunen

Xavier Moonen is als emeritus hoogleraar en voormalig lector, onderzoeker op het gebied van allerlei aspecten die met LVB samenhangen. Hij heeft tientallen publicaties op dit gebied op zijn naam en publiceert nog steeds samen met promovendi en collega's over LVB.

Ongeveer 1.4 miljoen mensen hebben licht verstandelijke beperkingen (LVB) of functioneren voor langere of kortere tijd op dat niveau. In deze inleidende presentie beantwoorden we de volgende vragen: wat zijn LVB, hoe worden ze geclassificeerd, waarom hebben mensen LVB en wat zijn de belangrijkste kenmerken van LVB? Vervolgens wordt ingegaan op effectieve manieren die gebruikt kunnen worden om in het dagelijkse leven en in therapeutische situaties om te gaan met mensen met LVB. Xavier zal ook kort ingaan op de methode ‘Taal voor allemaal’ en het daarop gebaseerde onderzoek. Er is ruimte voor het stellen van vragen en het uitwisselen van ervaringen.

Drs. Teunis van den Hazel
Bijdrage: Over suïcide en suïcidepreventie bij mensen met een LVB

Teunis van den Hazel is aanvankelijk opgeleid als Z-verpleegkundige, orthopedagoog en psycholoog. Hij werkt al geruime tijd als Klinisch psycholoog (big) en Psychotherapeut (big) in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking met bijkomende psychologische en psychiatrische problemen die in ernstige mate zijn vastgelopen in hun eigen omgeving of samenleving. Zijn zienswijze is sterk bepaald door Prof. Dr. Anton Došen: "Een gedragsprobleem is nooit een persoonskenmerk, het is een uitingsvorm van een vastgelopen interactie tussen de persoon, de ander en de context".

"Weet jij eigenlijk wel hoe een K. leven ik heb?"

Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben een verhoogd risico op suïcide door traumagerelateerde problemen, psychologische en psychiatrische stoornissen, en instabiliteit in hun leven zoals verlies, verhuizingen en een wisselend begeleidingsteam. Gevoelens van last zijn, isolement en hopeloosheid dragen bij aan suïcidale gedachten.

Ook hebben zij vaak moeite met het reguleren van emoties en spanningen, communiceren hierover en het vinden van oplossingen voor hun problemen. De presentatie onder leiding van Teunis van den Hazel belicht suïcidepreventie bij deze groep vanuit wetenschappelijk onderzoek en praktijkcases. Er wordt gefocust op effectieve en ineffectieve benaderingen bij suïcidale uitingen en concrete plannen van cliënten. Deelnemers leren vuistregels voor preventie, begeleiding en behandeling, met als doel meer te signaleren, vragen te stellen en te weten wat te doen bij dreigend gevaar.

Dr. Annemarie van Vonderen
Bijdrage: Traumabehandeling met Narratieve Exposure Therapie bij mensen met LVB

Annemarie van Vonderen is orthopedagoog generalist en psychotherapeut. Momenteel is zij directeur Zorginhoud en Ontwikkeling bij Lunet zorg. Annemarie heeft ruime ervaring als behandelaar in het veld voor mensen met een licht verstandelijke beperking en ernstig probleemgedrag. Zij is cognitief gedragstherapeut, EMDR practitioner en tevens supervisor NVO en VGCT. Haar klinische expertise ligt op behandeling van trauma en emotieregulatie bij mensen met LVB en groepstherapie. Zij richt zich verder op toegepast wetenschappelijk onderzoek bij mensen met LVB en ernstige gedragsproblemen.

Mensen met licht verstandelijke beperking (LVB) maken meer traumatische gebeurtenissen mee dan mensen zonder LVB. De literatuur noemt dat bij mensen met LVB bij 42% een PTSS wordt vermoed. Vroegtijdige diagnostisering en behandeling van PTSS is essentieel om kwaliteit van leven te verbeteren en psychopathologie te verminderen. Narratieve Exposure Therapie (NET) is een therapie die speciaal is ontwikkeld voor kwetsbare cliënten met meervoudig trauma. NET is eenvoudig te implementeren, voor cliënten gemakkelijk te begrijpen en kent een laag uitvalpercentage. Hiermee is het een welkome toevoeging op het behandelarsenaal voor mensen met LVB en PTSS.

Drs. Elsien Hofstra
Bijdrage: Diagnostiek en behandeling van problematische gehechtheid bij jeugdigen met een LVB

Elsien Hofstra is klinisch psycholoog-psychotherapeut. Zij is werkzaam bij Youz, poliklinische Kinder- en jeugd GGZ in Den Haag, Haar expertise is hechtingsproblematiek specifiek bij jeugdigen met een licht verstandelijke beperking.

In deze praktijkgerichte presentatie wordt de handreiking problematische gehechtheid bij LVB uitvoerig besproken. Aan de hand van casuïstiek worden adviezen gegeven voor de diagnostiek en behandeling van deze doelgroep, waarbij valkuilen hierbij worden benoemd. De presentatie biedt praktische tools om effectief om te gaan met problematische gehechtheid bij jeugdigen met een LVB. Bovendien wordt ingegaan op methoden om veerkracht te vergroten in situaties waarin standaardbenaderingen niet voldoende zijn

Drs. Katrien De Vuyst
Bijdrage: Systemisch werken: over gezinsgerichte interventies en multidisciplinaire samenwerking

Katrien is begonnen als MST therapeut bij De Viersprong. Vervolgens is ze kort als gedragskundige aan de slag gegaan bij Stichting Prisma, verstandelijk gehandicapten zorg, om daarna zich 12 jaar bezig te houden met de ontwikkeling en opzetten van MST voor ouders en/of jongeren met een verstandelijke beperking. Dit binnen Stichting Prisma.
Sinds 2021 is Katrien werkzaam als regiebehandelaar bij Pro6, jeugdzorg, waar zij zich bezig houdt met complexe scheidingen, het opzetten van intensieve ambulante behandeling en allerhanden problemen die zich voor kunnen doen bij kinderen en hun gezin. Zij werkt ook als docent aan de RINO voor de OG opleiding. Daarnaast werkt ze als gedragskundige bij Het Houvast: wonen met steun voor mensen met een verstandelijke beperking. Naast Orthopedagoog Generalist is ze ook Systeemtherapeut.

Systemische behandeling voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) richt zich op het gehele gezinssysteem. Gezinsgerichte interventies zijn essentieel omdat problemen van een individu vaak verweven zijn met de gezinsdynamiek. Door het betrekken van gezinsleden, kunnen communicatie en interactiepatronen verbeterd worden, wat leidt tot duurzame veranderingen. Multidisciplinaire samenwerking is hierbij cruciaal; professionals uit verschillende disciplines werken samen aan een geïntegreerd behandelplan. Deze aanpak zorgt ervoor dat alle aspecten van de problematiek, van medische en psychologische tot sociale factoren, worden aangepakt. Dit bevordert niet alleen de individuele behandeling, maar versterkt ook de veerkracht en cohesie van het gezin. Katrien De Vuyst vertaald in haar bijdrage kennis naar praktijk.