Dr. Guido van de Luitgaarden
Bijdrage: Dagvoorzitter

Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij echtgenoot en (pleeg)vader.

Dr. Sophie Reijman
Bijdrage: Gehechtheidstheorie en de gevolgen van kindermishandeling voor gehechtheid

Sophie Reijman promoveerde aan de Universiteit Leiden op haar onderzoek 'Child maltreatment under the skin'. Zij deed vervolgonderzoek naar 'children's mental health' aan de Universiteit van Cambridge en is momenteel werkzaam aan de Universiteit van Kopenhagen. 

Kindermishandeling, waaronder fysieke mishandeling, emotionele verwaarlozing, seksueel misbruik en psychische mishandeling, kan ernstige gevolgen hebben voor de gehechtheid van een kind. Mishandeling kan de ontwikkeling van een veilige gehechtheid verstoren en kan leiden tot onveilige gehechtheidspatronen. Kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling kunnen moeite hebben met het opbouwen van vertrouwensvolle relaties en kunnen problemen ervaren in hun sociale en emotionele ontwikkeling. Welke kennis is relevant en wat impliceert dit voor de praktijk?

Drs. Yael Meijer
Bijdrage: Intergenerationele overdracht: mishandeling, misbruik en gehechtheid

Yael Meyer is Klinisch Psycholoog en Psychotherapeut en IMH-specialist DAIMH. Na 10 jaar werkzaam te zijn geweest in de forensische psychiatrie, heeft zij de overstap gemaakt naar Infant and Early Child Mental Health (IECMH). Yael is gespecialiseerd in stress, trauma en (emotie)regulatieproblemen bij gezinnen met jonge kinderen. Op dit moment is zij werkzaam als inhoudelijk leidinggevende bij Fornhese - GGz Centraal - Amersfoort/noord Veluwe/Foodvalley.

Intergenerationele overdracht van seksueel misbruik en hechting verwijst naar het fenomeen waarbij ervaringen met seksueel misbruik en problemen met gehechtheid van de ene generatie op de volgende generatie kunnen worden doorgegeven. Yael Meijer gaat nader in op deze problematiek vanuit het werken met ouders die zelf als kind mishandeld, verwaarloosd of misbruikt zijn.

Drs. Aafke Scharloo
Bijdrage: Verbonden Wonden: seksueel misbruik, gehechtheid en trauma.

Aafke Scharloo is orthopedagoog/klinisch psycholoog BIG en gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van seksueel misbruik, mishandeling en trauma. Aafke is zelfstandig gevestigd op dit gebied. Zij is een van de ontwerpers van de methodiek van de taxatiegesprekken bij vermoedens van seksueel misbruik in Nederland en staat bij complexe casuïstiek rondom dit thema door het hele land hulpverleners, onderwijs, ouders en kinderen zelf en politie en justitie bij als het gaat om vragen rondom dit onderwerp. Ze is co- auteur van het boek: SOS: Snelle Opvang na Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking en ontwerper/schrijver van de Onthullingsmethodiek voor chathulpverlening bij Fier. Daarnaast is ze co-auteur van het boek: Getraumatiseerde kinderen met een verstandelijke beperking: Helpen bij Herstel.

Seksueel misbruik is een van de meest beschadigende ervaringen die mensen kunnen meemaken. Het komt veel voor. Veel vaker dan we doorgaans denken. En als het uitkomt betekent het niet dat het meteen veel beter wordt voor het slachtoffer. Als slachtoffer krijg je, naast je eigen traumaklachten geregeld ook te maken met zaken als wegkijken, ongeloof en victim blaming en een juridisch systeem vol traumatriggers. Schaamte en schuld spelen een grote rol. In deze bijdrage worden dynamieken geanalyseerd die spelen bij het slachtoffer zelf en de omgeving en wat dat betekent voor de hechting en de relaties met andere mensen. Tevens wordt verkend wat zou kunnen helpen en hoe professionals kunnen helpen om slachtoffers te steunen in hun herstel.

Dr. Tommie Forslund
Bijdrage: Hechtingstheorie als basis

Dr. Tommie Forslund, is psycholoog en universitair hoofddocent aan de afdeling Psychologie van de Universiteit van Stockholm en bij het kenniscentrum S.U.F., Regio Uppsala, Zweden. Hij heeft twee overlappende onderzoekslijnen. De eerste betreft de hechtingstheorie, met momenteel een nadruk op het begrip en gebruik van de hechtingstheorie in de kinderbescherming. Naast zijn empirisch onderzoek naar het onderwerp, heeft hij de coördinatie van een internationale consensusverklaring op zich genomen. Hij heeft ook een grote interesse in het verspreiden van kennis over hechting en heeft twee boeken gepubliceerd. Zijn tweede onderzoekstrack, deels geïnformeerd door de hechtingstheorie, betreft gezinnen geleid door ouders met cognitieve moeilijkheden. Onderzoeksthema's omvatten zorgverlening (bijv. moederlijke sensitiviteit), kindontwikkeling (bijv. hechtingszekerheid), factoren die risico overbrengen (bijv. moederlijke ervaringen met trauma) en gezinsondersteuning.

De hechtingstheorie kan een waardevolle basis vormen voor beslissingen in de jeugdzorg en jeugdbescherming, omdat het inzicht biedt in de manier waarop kinderen emotionele banden vormen met hun verzorgers en hoe deze banden hun ontwikkeling en welzijn beïnvloeden. Deze zgn. hechtingsinformatie kan van invloed zijn op beslissingen over plaatsing en zorg. Als een kind bijvoorbeeld een onveilige hechtingsstijl heeft ontwikkeld als gevolg van traumatische ervaringen, kan dit van invloed zijn op de keuze van de meest geschikte zorgomgeving en het type ondersteuning dat nodig is. Het verkeerd interpreteren of over-interpreteren van dergelijke hechtingsinformatie kan echter ook schadelijk zijn. Tommie Forslund zal spreken over de verschillende manieren waarop de hechtingstheorie wel en niet kan worden toegepast in de dagelijkse praktijk.

Drs. Veroniek van Hedel
Bijdrage: Gehechtheidsgericht werken bij jongeren en gezinnen met LVB? Nog niet vanzelfsprekend, maar juist in deze gezinnen belangrijk!

Veroniek van Hedel is haar werk als psycholoog begonnen bij de GGz Eindhoven, waar zij veelvuldig gewerkt heeft met kinderen en jongeren met psychiatrische problematiek. Na het behalen van haar diploma tot Gezondheidszorgpsycholoog heeft zij de overstap gemaakt naar Koraal (expertisecentrum De Hondsberg), waar zij inmiddels meerdere jaren ervaring heeft opgedaan met kinderen en jongeren met zowel een (licht) verstandelijke beperking als gedragsproblemen. Binnen de klinische setting verricht zij diagnostisch onderzoek en voert zij traumabehandeling uit, onder andere in de vorm van EMDR.

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking (LVB) lopen een groter risico op het ontwikkelen van een problematische gehechtheid. Hun gedrag is vaak voor ouders moeilijker te 'lezen’ doordat ze minder duidelijke signalen laten zien, met als gevolg dat ouders meer moeite hebben om af te stemmen op wat deze jeugdigen nodig hebben. Daarnaast groeien jeugdigen met LVB vaker op in gezinnen met meervoudige en complexe problemen waarbij zowel de jeugdige als de ouder(s) geconfronteerd worden met een veelheid aan stressoren waardoor ouderlijke sensitiviteit en responsiviteit onder druk komen te staan. Jeugdigen met een LVB hebben bovendien vaker ook zelf ouders met een LVB die het voor ouders moeilijker maakt af te stemmen op signalen van hun kinderen. Gerichte aandacht voor versterken en herstellen van gehechtheidsrelaties tussen ouders en kinderen is in deze gezinnen van groot belang, maar helaas nog niet vanzelfsprekend.

In deze deelsessie zal Veroniek van Hedel, werkzaam binnen de LVB-Jeugdhulp, haar ervaringen delen met gehechtheidsgericht werken in gezinnen van jeugdigen en/of ouders met een LVB. Zij zal stilstaan bij aanpassingen die het werken met deze doelgroep vraagt en laten zien hoe bij gehechtheidsgericht werken, zeker wanneer er sprake is van meervoudige en complexe problemen, aandacht voor werken op verschillende interventieniveaus van belang is. Ook zal er aandacht zijn voor hoe zij samen met het de ontwikkelaars van de Integratieve Gehechtheidsbevorderende Traumabehandeling voor Kinderen (IGT-K) in Nederland werkt aan het beschikbaar maken van deze interventie voor de LVB-doelgroep.

Anton Horeweg M SEN
Bijdrage: Hechtingsproblematiek in de klas

Anton Horeweg is gedragsspecialist (M SEN) en was bijna veertig jaar leraar in het basisonderwijs. Hij is auteur van diverse onderwijsboeken, waaronder Handboek Gedrag op school en De traumasensitieve school. Anton is ook auteur van de website www.gedragsproblemenindeklas.nl
Hij heeft zitting in Expertteams Project Leer-Kracht: (NCOJ) en Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie (KC-KJP), lid van de Academische Werkplaats voor ADHD en druk gedrag, was trainer en methodiekontwikkelaar voor het NCOJ en is veelgevraagd spreker op scholen en congressen.

Kinderen met een problematische hechting doen een groot beroep op de leraar. Hun gedrag roept vragen op en de antwoorden zijn zelden eenduidig. Toch zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen of die je beter kunt laten. Anton Horeweg gaat hier praktijkgericht op in tijdens deze presentatie. Hij bespreekt specifieke strategieën en interventies die leraren kunnen toepassen om deze kinderen beter te ondersteunen. Daarnaast legt hij uit hoe leraren signalen van problematische hechting kunnen herkennen en wat dit betekent voor het leerproces van het kind. Ook geeft hij tips over hoe een veilige en ondersteunende leeromgeving gecreëerd kan worden, wat essentieel is voor de ontwikkeling van alle leerlingen.

Dr. Anneke Vinke
Bijdrage: ACES en gehechtheid

Anneke Vinke heeft orthopedagogiek gestudeerd in Nijmegen, met als specialisatie opvoedings-en gedragsproblemen bij jonge kinderen. Zij is gepromoveerd op een proefschrift over adoptie. Naast heel veel andere werkzaamheden, werkt Anneke in haar eigen praktijk, coördineert de opleiding sensorimotor psychotherapie en is free-lance docent bij de RINO-groep.  

Hulpverleners en leerkrachten kunnen een cruciale rol spelen in het identificeren van kinderen met Adverse Childhood Experiences (ACEs), ofwel negatieve jeugdervaringen, het bieden van passende behandeling en ondersteuning en het bevorderen van veilige en gezonde gehechtheid. De effecten van ACEs kunnen langdurig zijn en de gehechtheid en emotionele gezondheid van een persoon gedurende hun hele leven beïnvloeden.

Drs. Guus Feron
Bijdrage: Congresmanager

Guus is opgeleid als jeugdhulpverlener en studeerde Comparative European Social Studies aan de University of North London. Op de werkvloer lag zijn hart bij het systemisch werken met (LVB-) jongeren met bijkomende psychiatrische problematiek. Hij werkte regelmatig voor het consulententeam (het huidige CCE) en heeft meer dan 20 jaar ervaring in leidinggevende- en beleidsfuncties. Hij was onder andere manager, projectleider en directeur van een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Guus is getrouwd, vader van twee kinderen en trotse grootvader van drie kleinkinderen.